Fotografía de Xandro Penedo
Nace na Serra dá Groba, na parte de Belesar, un río que cruza toda a nosa parroquia, demonimado río ou arroio de Baíña que acaba desembocando na ría de Baiona a pos pes dá Ermida de Santa Marta. Ten varios afluentes todos eles na parte alta: río Traveso, río de San Cosme, río Vilariño e río do Ghato e algúns regatiños de Fontes na parte media.
Na metade do seu curso está ou Encoro de Baíña, un proxecto que se plantesera ná década dous setenta pero que non tomou forma ata vos anos 1984 e 1985, unha grande obra que derá moito traballo a veciños dá zona. A súa tipoloxía é de gravidade con entulleira de coroación con beizo fixo sen comportas e con dique lateral construído en formigón continuo sen retracción. Un encoro que dá sumistro a Vila de Baiona, debido ou aumento dá poboación nos últimos anos ou encoro foi ampliado e así garantir ou sumisitro, sobre todo na época estival. Fai dous anos prepraruse un plan de emerxencías no caso de accidente (ENLACE). Maís fotos en Galicia Máxica (ENLACE)
Por baixo do encoro aparecen no curso do río unha serie de muíños que durante anos traballaron a gran rediminiento suendo basico na economia dos veciños. Ata de 18 cóntanse, algúns xa desaparecidos, outros en estabao ruinoso e outros aínda se conservan en perfecto estado, pasamos a relacionos dende a parte mais alta ata a maius baixa: Abelleira, Muiño Lanuxe, de Lemos, Cacabelo, Dá Coba, Cachagorra, de Avelina ou do Peón, Dá Coella, Chavella, de Matilde ou do Rial, Fonte do Touro, Do Peón, De Nicanor, Dá Curruxeira, Dás Grilas, Dá Maré e Do Burgo.
Ademais dos muíños gozaremos dunha contorna excepcional, con belas fervenzas e unha flora formada por piñeiros, eucaliptos, “ carballos”, amieiros, “ salgueiros”, bidueiros e diversas especies de fentos de varios tipos, como os reais. É un rio con moitas troitas e non hai moitos anos con fauna moi variada ( zapateiros, ras, tritróns, píntegas) pero que nos últimos anos non ven tanto.
Fotografías de Xandro Penedo
Desde a zona media do río ata a sua desembocadura se fixo un paseo fluvial de madeira que é unha autentica delicia para os centos de camiñantes que ou percorren tanto non verán como non inverno, xa que se trata dun fermoso paseo. Una ruta moi recomendable (ENLACE).
MAÍS INFORMACIÓN DA SENDA FLUVIAL (FONTE CONCELLO DE BAIONA (ENLACE)
FLORA DA SENDA :
A especie dominante é o piñeiro ( pinus pinaster) e o eucalipto (eucaliptos globulus). Entre as especies que atopamos no sotobosque destacamos o toxo ( ulex eurofaeus), as xestas e carrascas, aínda que tamén atopamos outro tipo de breixos como a calluna vulgaris e a daboecia cantábrica.
Fai varios miles de anos, os piñeirais, foron a vexetación clímax do noso país, aínda que despois, debido aos cambios de clima, desapareceron, tomando os carballos a substitución. Temos por tanto un bosque mixto xa que atopamos carballos ( quercus roubar), postos pola natureza, e os piñeiros ( pinus pinaster) postos polo home. Tamén podemos atopar nas ribeiras especies características de zonas húmidas tales como o amieiro, ( agnus glutinosa), salgueiro ( salix atrocinerea). Unha especia que abunda por esta zonas de Baíña son os modroños ( arburtus unedo). En canto ao sotobosque podemos ver o fento macho ( dryopteris filix mais), fento femia ( dryopteris filix femina), fento real ( osmunda regalis) e brusco ( ruscus aculeatus) . Tamén atopamos algunhas enredaderas.
FAUNA :
Atopamos especies típicas de matogueira e de bosque como son a curruca rabilarga ( sylvia undata) e a tarabela común ( saxicola torquita), beneficiadas polo desenvolvemento da matogueira. Atopamos tamén o pinzón vulgar ( fringilla coelebs), a pomba torcaz ( columba palumbus), merlo ( torcas merula), o petirrojo ( erithacus rubecola), corvo ( corvus corax), estorniños ( sturnus vulgaris) e o gorrión ( passer domesticus). Tamén podemos ver aves rapaces como o ratonero común ( buteo bueo) e o azor ( accipiter gentiles). Especies mamíferas como son o coello ( oryctologus cuniculus), o raposo ( vulpes vulpes), o esquío ( sciurus vulgaris) e o xabaril. Podemos atoparnos tamén con lagartijas galegas ( podarcis bocagei).
Prados do río!
Pincheiras a cachón i a fío!
Niste pao sentado
cando viña de nino co gado
facía cintos de xunco
trenzado.
Uxío Novoneira
No hay comentarios:
Publicar un comentario